Dactinomycin là một hỗn hợp kháng sinh tìm thấy từ môi trường nuôi cấy streptomyces và micromonospora. Thuốc có tác dụng kìm hãm các u ác tính phát triển.
Dược động học của Dactinomycin
Thuốc ít hấp thu qua đường tiêu hoá, chủ yếu dùng tiêm tĩnh mạch. Ít chuyển hoá, không qua hàng rào máu não, thải trừ qua mật, thận.
Tác dụng của Dactinomycin
Thuốc xen vào giữa chuỗi xoắn kép ADN và gắn vào phân tử ADN ở vị trí giữa cặp base guanin - cytosin, tạo phức hợp bền vững, ức chế ADN phụ thuộc ARN - Polymerase, gây rối loạn tổng hợp và chức năng của ADN. Thuốc còn có tác dụng ức chế miễn dịch.
Chỉ định khi dùng Dactinomycin
Trị các u Wilm, carcinom tinh hoàn, tử cung. Sarcom xương, sarcom Eving, lympho hạt, ung thư buồng trứng, u hắc tố. Thuốc thường phối hợp với vincristin, methotrexat, cyclophosphamid.
Cách dùng Dactinomycin
Dùng 500 microgam/24h x 5 ngày, cứ 2 - 4 tuần dùng một đợt.
Thận trọng khi dùng Dactinomycin
Thuốc chỉ được dùng dưới sự giám sát thường xuyên của thầy thuốc có kinh nghiệm trong liệu pháp dùng các thuốc độc tế bào, vì dactinomycin là thuốc độc, có chỉ số điều trị thấp. Phải dùng dactinomycin đặc biệt thận trọng ở người điệu trị bằng tia xạ, vì đã xảy ra hồng ban sớm ở nơi chiếu tia, viêm tuỷ do tia, viêm niêm mạc miệng họng nặng, gan to kèm cổ trướng ở người bệnh điều trị u Wilm bên phải bằng tia xạ. Thời kỳ mang thai: Có nguy cơ sinh quái thai do độc tính của thuốc, đặc biệt trong 3 tháng đầu của thai kỳ. Trong khi mang thai, chỉ dùng hoá liệu pháp chống ung thư khi có chỉ định thật sự cần thiết, sau khi đã cân nhắc kỹ giữa nguy cơ cho thai nhi và lợi ích cho người mẹ Thời kỳ cho con bú: Chưa có thông báo nào nói về dactinomycin dùng trong thời gian cho con bú ở người hoặc lượng thuốc bài tiết vào sữa mẹ.
Chống chỉ định với Dactinomycin
Nhiễm virus Herpes. Giảm tiểu cầu và giảm bạch cầu nặng, bệnh gan, thận nặng. Người mang thai và mẫn cảm với thuốc.
Tương tác thuốc của Dactinomycin
Có thể xảy ra phản ứng nặng nếu dùng liều cao cả dactinomycin và xạ trị, hoặc nếu người bệnh đặc biệt nhạy cảm với liệu pháp phối hợp như vậy. Tiêm phòng thuỷ đậu hoặc các vaccin sống khác có thể dẫn đến bệnh lan toàn thân đôi khi gây tử vong.
Tác dụng phụ của Dactinomycin
Gây suy tuỷ, viêm miệng, buồn nôn, nôn, rụng tóc và đau nơi tiêm.
Quá liều khi dùng Dactinomycin
Biểu hiện quá liều Dactinomycin bao gồm buồn nôn, nôn, ỉa chảy, viêm miệng có đờm, loét dạ dày ruột, rối loạn da, ngoại ban, tróc vẩy và nấm ngoài da, đái ra máu, suy thận cấp và tử vong. Không có thuốc giải độc đặc hiệu khi quá liều dactinomycin. Xử trí: điều trị triệu chứng và hỗ trợ. Theo dõi tình trạng da và niêm mạc, gan, chức năng xương bình thường.
Bảo quản Dactinomycin
Thuốc độc bảng A. BẢo quản thuốc trong bao bì kín, tránh ánh sáng. Để thuốc ở nhiệt độ dưới 25 độ C.
